Helâl Nedir?
Helâl gıda belgesinin ne olduğunu ve gereklerini doğru anlayabilmek için öncelikle HELAL kavramı kısaca nedir ne demektir ve hangi anlamlara gelir izâh edilmesi gerekmektedir. Öncesinde dilerseniz Örnek Helal Sertifikası için linkte yer alan pdf dosyasına göz atabilirsiniz.
Helâl kelimesi Arap dilinden Türkçeye geçmiş bir ifade olarak anlamı kısa net anlaşılır ifadeyle; İslam dini kurallarına aykırı olmayan, İslami açıdan yasak edilmemiş şeylerin tümüdür. Dini açıdan yapılması veya yenip içilmesi yasaklanmamış, serbest bırakılan, izin verilmiş olan şeyler, haram değil helal demektir. Allâh-u Teala ve Rasulü’nün (S.A.V.) herhangi bir şeyin helal olduğunu hadislerinde ve Kur’an Ayetleriyle, işlenmesinde günah olmadığını bildirmesi, o fiilin helâl olduğunu göstermekte olması gibi, o fiil, davranış veya şeyin yasaklandığına dair bir delil bulunmaması da helâl olduğunu gösterir.
Helâl olarak serbestlik verilen herşeyin ne yapılmasında sevab vardır, ne de yapılmamasında günah vardır. Haram da ise yapılmasında günah vardır, kaçınılması ve uzak durulmasındaysa sevab bulunmaktadır. Bu açıklamanın helâl olanlar zaten yapılması gereken doğruları kapsayacağından, haramlardan kaçınarak helâl yaşamın tercihi sevap kazandırmaktadır.
Herhangi bir şeyin helâl olması demek yapılabilir olduğu anlamına geldiğinden, bu eylem mübahtır, caizdir anlamına gelir. Bu sebeple helâl kelimesi yerine İslam lüteratürün de mübah ve caiz sözcükleri de sıkça kullanılmaktadır. Bu caiz mi diye sorulduğunda alında bu helâl mi diye sorulmuş olunmaktadır.
Helâl Gıda Ne Demektir?
Yukarıda açıklanan HELAL kavramının manası genel kapsayıcı tanım olarak açıklanmıştır. İslami hayatın her anı ve noktası helâl olanları tercih etmek ve haram olanlardan kaçınmak (ihlas ve takva) arasında yaşandığından helâl gıda alt bir kavramdır. Bu tanımdan yola çıkarak denilebilir ki, gıdaların tüketimi, kullanımı, dağıtımı, üretimi, satış ve pazarlama yol ve yöntemleri, ambalajlanması, içerikler, hijyenik olup olmadıkları türünden tüm konular HELAL GIDA dairesi içerisinde yer almaktadır.
Helâl Gıda; bir gıdanın üretiminden içeriğine tüm açılardan İslami manada uygun, izin verilmiş ve dolayısıyla müslümanların tüketmesin de hiç bir sakınca olmayan, içerisinde haram bulaşmış olmayan GIDA ve gıda ile ilgili herşey demektir. Yenilip içilmesinde sakınca, şüphe olmayan, mübah ve caiz sayılan gıda ürünlerine helâl gıdalar denilir.
Helal Sertifikası Belgesi Nedir?
Helal gıda belgesi helal üretim şartlarına (hijyen, kesim, üretim, sunum, depolama, nakliye, satış, satış sonrası) uyarak üretim veya satış yapan tüm gıda kozmetik, temizlik, kimya ve İslami hizmet sunan firmalara verilmekte olan gıda ve hizmet belgesidır. Dünyada ilk helal gıda belgesine ait standartı ve helal akreditasyon yapısını geliştiren ve tüm islam ülkeleri ve müslümanların yaşamakta olduğu ülkelerde kabul gören, dolayısıyla helal belgesini veren ilk ülke Malezyadır. Malezyadan akredite helal gıda sertifikası vermekte olanAdl Belge gibi özel kuruluşlar dışında, TSE tarafından da (Diyanet Din İşleri Yüksek Kurulunca Onaylı) helal gıda belgesi verilmektedir. Müslüman toplumların giderek benimsediği helal belgesi farklı sektörlere de etki ederek ciddi bir helal gıda pazarı oluşmasına neden olmuştur. Örnek helal sertifikası incelemek için buraya bakınız.
Helal Gıda Belgesi – Helal Gıda Sertifikası
Helal gıda belgesi gıda üretimi, gıda satışı ve gıda ile temas eden ambalaj, saklama kabı gibi ürünleri imal eden ve satışını veya ithalatını yapan tüm firmalara verilebilmektedir. Hazır gıda üreticileri, mezbahaneler, gıda nakliyecileri, gıda ile temas eden (çatal, kaşık, bıçak, plastik tabak, eldiven, saklama kapları vb gibi) malzemeler üreten iş yerleriyle, yiyecek içecek üretimi yapan tüm işletmeleri kapsamaktadır. Helal gıda belgesi adıyla farklı bir belge verilmemektedir. Tüm helal belgeleri, Helal belgesi yazılı olarak verilir ancak belgenin KAPSAM kısmında hangi ürün ve hizmetlerin helal belgelendirme kapsamında olduğu açıkça belirtilmektedir. Firmanıza helal gıda belgesi alabilmek için gereken şartları tetkik etmek üzere hazırlanan helal gıda soru listesini incelemenizi önermekteyiz.
Helal Belgesi Sertifikası Kimlere Veriliyor?
Helal belgeleri kullanım alanlarına ve alan firmaların sektörlerine göre farklı anlaşılabilmektedir. Bugün helal belgesi sadece gıda değil, kozmetik (kremler, parfümler) ürünlerin üretim ve satışını yapmakta olan kozmetik firmalarından, gıda (yiyecek, içecek) üretimi yapan işletmelere, helal hizmet vermekte olan (oteller, tur şirketleri) firmalara kadar çeşitli sektörlere ait geniş bir yelpazede verilebilmektedir. Bu nedenle helal gıda belgesi değil, “Helal Sertifikası” kavramı sahip olduğu anlamı taşıyan daha doğru bir ifadedir. Kozmetik firmaları, oteller, tur ve turizm şirketleri, gıda üretimi ve satışı yapan firmalar, gıda ambalajı üretimi yapan işletmeler, temizlik malzemesi üretim firmaları helal belgesi alabilmektedir. Gıda ve insan ile teması söz konusu olduğundan temizlik kimyasalları üreten firmalarda (kanserojen içermeyen, doğal temizleyiciler) helal belgesi almaktadır. Özetle birebir insan teması olan tüm ürünler helal gıda belgelendirme kapsamında yer alırlar. Bu tarifle birlikte yaşadığımız evde bulunan halılardan, yastıklara, kullandığımız cep telefonlarına kadar insan sağlığını ilgilendiren tüm ürünlerde helal belgelendirme çalışması yapılabilmektedir.
Helal Gıda Belgesi (Sertifikası) Veren Firmalar
Helal gıda belgesi (sertifikası) yiyecekleri tanımlamak, açıklamak, göstermek ve işaret etmek amacıyla verilen belgelere helal gıda belgeleri adı verilir. Helal damgalı gıda ürünlerini gösterir belgelendirme işlemidir. Helal Arapça İslami bir terimdir. Kökünü Arap dilinden alan Halal kelimesi Türkçe’ de de aynı kelime ile yer almaktadır. Haram olmayan müslümanların güvenerek tüketebileceği tüm gıda ürünlerine ve hizmetlere helal gıda belgeli ürünler ve hizmetler denilmektedir. Helal gıda belgelendirmesi daha çok ticari işletmeler tarafından ürün ve hizmetlerinin helal olduğunu göstermek (ispatlamak) amacıyla alınmaktadır.
Gıda imal eden kurumlar için helal gıda önemli bir konudur. Helal gıda belgesi almak için helali haramı bilmek ve inanmak ve topluma saygı duymak gerekir. Helal gıda, müslüman gıda tüketicilerinin hassasiyetleri doğrultusunda inançlarına uygun islami gıda şartlarının yerine getirilmesiyle oluşan sonuçtur. Siz gıda girdilerini islami inanca uygun olarak ekler üretim ve diğer tüm gıda süreçlerini buna göre planlar ve bu plana sadık kalarak yerine getirseniz sağlıklı islami açıdan gayet uygun gıda çıktısı elde etmiş olursunuz. Helal belgesi alınması zorunlu bir belge midir? Kesinlikle alınması zorunlu yani yasal olarak mecburi bir sertifika değildir. Bu kısa izahattan sonra helal belgelendirme standardını ilk geliştiren Malezya akreditasyonu hakkında küçük bir bilgilendirme yapmak gerekir.
İlk olarak Malezya devlet kurumlarınca tarafından verilmeye başlanan müslüman tüketicilerin islami anlamda uygun yiyecek içecek yemek gibi gıda taleplerini karşılamaya yönelik geliştirilen bir uygulamadır. Helal girdi olmadan helal gıda sonucu elde edilemez. Helal gıda üretimi İslami esaslara dayanan süreçler toplamının neticesinde ortaya çıkan bir neticedir. Çağımızın en hayati mevzusu gıda dolayısiyle insan sağlığının korunmasıdır. Buna değer vermeyen işletmeleri tüketicilerin marka değerleri listesinden silinip gitmeleri kaçınılmaz bir sonuçtur. Malezya SMIIC helal sertifika standardıyla birlikte ilk olarak İslam alemine helal gıda belgelendirme kavramını kazandıran ülkedir. Bu ilk adımı atan olma özelliğiyle beraber, Malezya devletinin sahip olduğu helal standardı olan TS OIC/SMIIC 1: 2011 sayesinde akredite olarak kabul görmüştür. Ancak bu standard tam olarak tüm dünya da ortak helal standardı olma özelliğine henüz ulaşamamıştır.
Helal Gıda Belgesi Helâl Sertifikası Nasıl Alınır?
Helal gıda belgesi nasıl alınır? Temel yapı olarak helal gıda belgesi gıda ve gıda ile temasa sahip tüm ürün gruplarını üreten ve satan firmaların alabileceği bir belgedir. Helal gıda belgesi almak için en önemli basamak işletmenin yaptığı işin, verdiği hizmetin, ham maddelerinin helal gıda belgesine uygun olması yani ispatlanabilirlik şartına haiz olmasıdır. Helal gıda belgelendirme denildiğinde ilk akla gelen ürünlerin genellikle et ve et mamülleri olması tesadüfi değildir. Zira sucuk, salam, sosis gibi özellkle ısıl işlem gören gıda maddelerinin içeriklerinde çokca kullanılan renklendiriciler, aroma vericiler, kimyasal katkılar bu tür ürünlerin doğal ve helal belgeli olmasına engel teşkil edebilmekte ve bu durum neticesinde çoğu zaman helal gıda belgesi alma noktasında sıkıntılara sebep olabilmektedir. Zira bu belgenin temel yapısı, standardı, kuralları gereğince insan sağlığına zararlı olan ürünler bileşen olarak kullanılmamalıdır.
Doğal sucuk hem daha maliyetli hem de kısa raf ömrüyle istenen ticari sonucu elde etmeyi olanaksız kılmaktadır. Ürünlerde kullanılan ve bozulmayı yani bakterilerin üreyip çoğalmasını önleyici kimyasalların pek çoğu gelişmiş ülkeler de yasaklanmıştır. Hali hazırda kullanılan katkı maddelerinin ise kullanımına ciddi sınırlamalar getirilmiş ve ağır cezalarla takip altına alınmıştır. Et ve işlem gören et ürünlerinin bozulması diğer gıda ürünlerine nazaran çok daha kolayca gerçekleşebilmektedir. Aynı sebepten Çiğköfte üretimlerinde bir et ürünü olan kıyma kullanımı yasaktır. Et bulyon kullanımına da izin verilmemekle birlikte bu yasaklar tamamen güvenli gıda tüketimi kapsamında olup helal gıda belgesiyle de doğrudan güçlü bağlara sahiptir. Aradaki ilintilerden de kolayca anlaşılacağı üzere son ürün içerisine ne kadar yüksek oranda katkı ve farklı işlem metotları giriyorsa helal gıda belgesi almakta o derece de zorlaşmaktadır.
Sonuç olarak toparlamak gerekirse helal gıda belgesi almak isteyen firmaların öncelikle üretimlerinde kullandıkları katkı maddeleri, renklendiriciler, koruyucular gibi ek gıda katkılarını bize bildirmeleri gerekmektedir. Bu tür ürünlerin helal belgesi olanlarını tercih etmek helal belgesi alacak firmalara oldukça kolaylık sağlayacaktır. Ayrıca ham madde girdilerinin de helal olmasına dikkat edilmeli ve son üründe yapılacak helal gıda analizlerinin olumlu neticelenmesi gerekmektedir.
ISO9001:2008KALİTEYÖNETİMSİSTEMİ
ISO 9001; bir ürün ya da hizmetin türüne bağlı olmaksızın müşteriye sunulma aşamasına gelinceye kadar geçirdiği tüm süreçlerin, kalite prensipleri çerçevesinde yönetilerek, sürekliliğinin sağlanmasının garanti edilmesini sağlayan bir yönetim sistemidir.
Mevcut dünya düzeninde ayakta kalabilmek, tüm sektörlerde müşteri ihtiyaç ve beklentilerine uygun ürün ve hizmetin sağlanmasıyla gerçekleşebilecektir. Bunun en çok tercih edilen ve yaygın yollarından birisi de kuruluşlarda, tasarım aşamasından başlayarak pazarlama, üretim/hizmet sunumu ve satış sonrası hizmetlere kadar tüm aşamaları kapsayan ve sürekli gelişmeyi hedefleyen, ISO 9001 kalite yönetim sisteminin uygulanmasıdır.
ISO 9001’in Yararları:
- Proses yaklaşımı ile proseslerin verimliliğini artırır
- Müşteri odaklı çalışmayı özendirir,müşteri memnuniyetini artırır
- Denetimleri azaltır
- İhracatta ve iç pazarda kuruluşun müşteri tarafından kolayca kabul edilebilirliğini sağlar
- Çalışanların motivasyonunu artırır
- Ulusal ve uluslararası rekabet üstünlüğü sağlar
- Karlılığı artırır
- Maliyetleri düşürür, üretkenliği artırır
- İletişimi güçlendirir
ISO 14001 ÇEVRE YÖNETİM SİSTEMİ
ISO 14001; uluslar arası geçerliliği olan, üretim veya hizmetlerin gerçekleştirilmesi ile ilgili doğal kaynakların kullanımı,atık kontrolü enerji sarfiyatı gibi tüm süreçlerin, çevre mevzuatı ve diğer yasal gereklilikler çerçevesinde yönetilerek, sürekliliğinin sağlanmasının garanti edilmesini sağlayan bir yönetim sistemidir.
ISO 14001’in Yararları:
- Ulusal ve/veya uluslararası mevzuatlara uyumu sağlar.
- Uluslararası rekabette avantaj sağlar.
- Proses gelişimi ve enerji tasarrufuyla karlılığı artırır.
- Acil durumlara (deprem, yangın, sel vb.) ve kazalara karşı hazırlıklı olunmasını, kaza vb. olayların azaltılmasını sağlar.
- Kirliliğin kaynaktan başlayarak kontrol altına alınmasını ve azaltılmasını sağlar.
ISO 22000 /HACCP GIDA GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİ
ISO 22000; ürün güvenliğini etkileyen fiziksel, kimyasal ve biyolojik tehlikelerin önceden belirlenmesi ve kontrol altına alınmasını sağlayan sistematik bir yaklaşımdır.
ISO 22000 gıda işletmelerinde, gıda güvenliğini tehlikeye sokabilecek potansiyel tehlikelerin belirlenmesini, Kritik Kontrol Noktalarının(KKN/CCP) oluşturulmasını ve bu sayede tehlike yaratabilecek risklerin ortadan kaldırılmasını veya azaltılmasını sağlar. Sistem ürünlerin hazırlık,üretim,paketleme ve dağıtım gibi her aşamasında kontrol sağlar.
ISO 22000 Gıda Güvenliği Sisteminin Yararları:
- Müşterinin güvenini ve memnuniyetini artırır
- Müşteri şikayetlerini azaltır.
- Önleyici yaklaşımıyla hatalı üretimin,iş kaybının ve ürün geri çağırmanın önüne geçer.
- Ürün kalitesini artırarak ,tüketici sağlığını etkileyen riskleri ortadan kaldırır.
- Ürünün gerekli güvenlik önlemlerine sahip olduğunu deklare eder.
- Marka değerini ve prestiji artırır.
- Yasal şartlara uyumu sağlar.
ISO 18001 OHSAS İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİ
OHSAS 18001, kuruluşlarda iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ve sürekli iyileştirilerek korunabilmesi için uygulanan bir yönetim sistemidir.
Kuruluşlarda karşılaşılan en önemli sorunlardan biri, çalışanların emniyetli ve sağlıklı bir çalışma ortamına sahip olmamalarıdır. Kuruluşların daha iyi rekabet koşullarına ulaşabilmesi için, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği konusunda planlı ve sistemli çalışmalar yürütmeleri gerekmektedir.
OHSAS 18001’in Yararları:
- Ulusal ve/veya uluslararası mevzuatlara uyumu sağlar.
- İş kazası ve meslek hastalıkları sayısını azaltarak karlılığı arttırır.
- Motivasyon ve katılımı arttırır.
- Çalışanlara sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamı sağlar.
- Acil durumlara (deprem, yangın, sel vb.) ve kazalara karşı hazırlıklı olunmasını, kaza vb. olayların azaltılmasını sağlar.
- Kazaların neden olduğu üretim duruşlarında ve malzeme kayıplarında azalma sağlar.
ISO 27001 BİLGİ GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİ
ISO 27001; kuruluşlarda bilgi güvenliğinin sağlanması ve sistemin sürekli iyileştirilmesi için uygulanan bir yönetim sistemidir.
Kuruluşlar için bilgi, diğer önemli ticari varlıklar gibi, değeri yüksek olan ve bu nedenle korunması gereken bir varlıktır.
Bilgi güvenliği sistemi bilgiyi; ticari olarak sürekliliği sağlamak kayıpları en aza indirmek, fırsatların ve yatırımların dönüşünü en üst seviyeye çıkartmak için tehlike ve tehditlerden korur.
Bilgi; kağıt üzerinde, elektronik ortamda saklanabilir, posta yoluyla veya elektronik olarak gönderilebilir, film olarak gösterilebilir veya sözlü olarak ifade edilebilir.
Bilgi hangi biçimde olursa olsun, uygun bir şekilde korunmalıdır.
ISO 27001’in Yararları:
- Bilgi güvenliğine önem verildiğini gösterir.
- İşin devamlılığını sağlar.
- Müşterinin güveni kazanılır.
- Yasal mevzuatlara uyulmuş olunur.
- Rekabet gücünün, nakit akışının, karlılığın, yasal yükümlülüklerin ve ticari imajın korunması ve sürdürülmesini sağlar.
- Bilgi sistemlerini ve ağları, bilgisayar destekli sahtekârlık, casusluk, sabotaj ile yangın ve sel gibi tehdit ve tehlikelerden korur.